Je hebt er vast wel eens over gehoord: sportvasten. Misschien heb je zelfs overwogen om het te gaan doen. Maar is dat wel verstandig?
Sportvasten is een combinatie van sporten en vasten, soms aangevuld met supplementen. De eerste drie dagen ga je steeds minder eten. Vervolgens eet je drie tot vier dagen helemaal niets. Daarna ga je langzaam weer steeds meer eten. Gedurende de sportvastenkuur sport je op een bepaalde manier zodat je lichaam overschakelt van suiker- naar vetverbranding. Dit wordt ook wel de metabolic switch genoemd.
Binnen tien dagen kun je zo twee tot zes kilo afvallen. Te mooi om waar te zijn? Tja, dat is het dus ook. Je verliest namelijk vooral vocht, darminhoud en spierglycogeen. Ben je een goed getrainde sporter, dan is de kans groot dat je een hogere glycogeenvoorraad hebt. Waarschijnlijk zal je dan nog meer gewicht verliezen.
Naast vochtverlies verlies je ook wel wat vet. Je lichaam krijgt immers minder energie binnen dan het gebruikt. Je raakt ook wat van je spiermassa kwijt. Je lichaam gaat namelijk lichaamseigen eiwitten gebruiken om glucose te produceren. Er vindt dus afbraak van eiwitten plaats. Dit kan je beperken door intensief te sporten. Maar tijdens sportvasten is intensief sporten op zijn zachtst gezegd eh… behoorlijk pittig. Het snelle gewichtsverlies is dus eenvoudig te verklaren. Maar dit betekent ook dat zodra je weer voldoende koolhydraten eet en drinkt, je snel weer op je oude gewicht zal komen.
Om goed te kunnen functioneren, gebruikt je lichaam energie uit de verbranding van vetten en koolhydraten. Je lichaam verbrandt nooit alleen maar koolhydraten of alleen maar vetten, maar altijd een combinatie van deze twee voedingsstoffen. Maar wat gebeurt er in je lichaam als je geen koolhydraten en geen vetten binnenkrijgt?
Als je koolhydraten gegeten hebt, worden het zetmeel en de suikers in de darmen afgebroken tot glucose. De glucose wordt vervolgens naar de spieren gebracht om daar direct verbrand te worden of te worden opgeslagen als glycogeen in je spieren en in je lever. Als je langer dan 24 uur geen koolhydraten binnenkrijgt, raakt je glycogeenvoorraad uitgeput. Wanneer je geen glucose (koolhydraten) meer hebt, zal je lichaam over moeten gaan op het verbranden van vetten. Dat gebeurt ook bij sportvasten. Maar niet alle weefsels kunnen vetten als brandstof gebruiken. Je hersenen bijvoorbeeld, kunnen alleen functioneren op glucose.
Tijdens het sportvasten krijg je te weinig energie, koolhydraten en eiwitten binnen. Je wordt sneller moe, je prestaties verminderen en er volgt spierafbraak. Wanneer je langdurig te weinig energie binnenkrijgt, gaat je lichaam op de spaarstand. Doordat je lichaam zuinig aan moet doen met energie, zul je weinig vet verbranden. Je energieverbruik in rust daalt. Je lichaam slaat ondertussen zoveel mogelijk voeding op… het bekende jojo-effect. Wanneer je stopt met sportvasten en weer normaal gaat eten, zal je lichaam zoveel mogelijk van dit eten opslaan als vet. Wat normaal verbrand zou worden, wordt nu dus als extra vet opgeslagen. De kilo’s vliegen er weer dubbel en dwars aan. Je bent dus nog verder van huis en bovendien: vasten is nou niet echt wat wij noemen comfortabel. Enjoy your meal!