Dankbaarheid kan worden gezien als het opmerken en waarderen van het positieve in de wereld. Er zijn verschillende verklaringen waarvoor dankbaarheid kan bijdragen aan het ervaren van positieve emoties en emotioneel welbevinden:
Het leidt tot het opnieuw beleven van positieve ervaringen.
Het helpt mensen om moeilijke ervaringen positief te interpreteren (bijvoorbeeld op een tegenslag terugkijken door dankbaar te zijn voor de steun van anderen en je eigen kracht, in plaats van blijven piekeren waarom dit jou nu moest overkomen).